Yapıların uzun yıllar boyunca değerini koruması, ancak yapı iyi tasarlanmış, iç ve dış etkenlerden doğru biçimde korunması, yalıtım ile sağlanabilir.

Yalıtım sistemlerinin esas amacı; yapı bileşenleri ve binaların taşıyıcı sistemini yangın, gürültü, su, iklim koşuları (yaz-kış, gece-gündüz), kar, yağmur gibi yağışlar ve benzeri iç ve dış etkenlerden koruyarak, kullanım amacına uygun sağlık ve konfor şartlarının yapı içerisinde sağlamaktadır.

Bina içerisinde konforlu yaşam koşullarının oluşturulması, insan sağlığı için ne kadar önemli ise, yapının dış etkenlere karşı korunması da, içerisinde yaşadığımız, sağlam ve uzun ömürlü olması beklediğimiz yapılar için aynı öneme sahiptir.

Kış aylarında meydana gelen ısı kayıplarını ve yaz aylarında meydana gelen ısı kazançlarını azaltmak için yapılan işlemlere “ISI YALITIMI” denir.

Kışın üşümemek için kömür, doğalgaz gibi yakıtlar kullanarak binamızı ısıtır; yazın ise ısınan evimizi klimalarla soğuturuz.

Isı yalıtımı, kışın ısınmak yazın da serinlemek için harcadığımız enerjiyi azaltarak daha konforlu ortamlarda yaşamak amacıyla yapılır. Bu çerçevede ısı yalıtımı, binaların dışarıya veya otopark, depo gibi ısıtılmayan bölümlerine bakan duvar, çatı, döşeme, cam, doğrama ve ısıtma, soğutma, havalandırma vb. tesisatlarına uygulanır.

Bir başka deyişle, binanın daha az enerji kullanarak ısınması veya serinlemesi ve dolayısıyla çevre kirliliğinin azaltılmasının sağlanması, binanın iç ve dış etkenlerden korunarak ömrünün uzatılması amacıyla; farklı sıcaklığa sahip yaşam alanları ile çevresi arasındaki ısı geçişini azaltmak için yapılan işlemlere “ISI YALITIMI “ denir.

Yönetmeliklere uygun olarak yapılacak ısı yalıtımı:

● Isınma veya serinleme amacıyla yapılan harcamalardan en az %40 tasarruf ederek, kışın daha iyi ısınmaya, yazın ise serin kalmaya imkân sağlar.

● Yakıt tüketimini ve dolayısıyla atık gaz salınımlarını azaltarak çevre kirliliği ve küresel ısınmanın önlenmesine katkıda bulunur.

● Sağlayacağı verimlilikle, ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltır.

● Evlerde küflenme, siyah leke ve mantar oluşmasına neden olan terlemeyi (yoğuşma) önlemeye yardımcı olur.

● Betonun içindeki demirlerin paslanmasını engellenmesine yardımcı olur, binanızın depreme karşı dayanıklılığını korur.

● Yaşam alanları içerisinde dengeli oda sıcaklıkları sağlayarak konforlu ve sağlıklı mekânlar oluşturur.

Isı yalıtımı;

● Düz (teras) ve eğik çatılara,

● Dışa bakan duvarlara,

Taşınmaz satın alırken veya kiralarken, cevap bulmanız gereken soruları şöyle sıralayabiliriz:

● Yüksek bir ısıtma gideri, taşınmazda ısı yalıtımı bulunmadığı anlamına gelir. Taşınmazın geçmiş yıllara ait ısıtma/soğutma giderleri sizin için kabul edilebilir düzeyde mi?

● Binanın deprem güvenliği konusunda bilgi edindiniz mi? Isı yalıtımlı binalarda yapıların korozyona karşı korunduğunu unutmayın.

● Binanın dış duvarlarına, çatısına ve hatta döşemelerine ısı yalıtımı yapılmış mı?

● Kapı, pencere ve bunlarda yer alan camlar yeterli yalıtım özelliğine sahip mi?

● Yalıtım camları, özel kaplamalı (Low-E / Solar Low-E) camlar ile üretilmiş yüksek performanslı yalıtım camları mıdır?

● Binanın enerji kimlik belgesi var mı ? (Bu belge, ısıtma, soğutma, aydınlatma, havalandırma ve sıcak su için ne kadar yakıt tüketeceğiniz ve binanızın ısı yalıtımı konusunda size fikir verir.)

● Isıtma/Soğutma/Havalandırma sisteminde kullanılan boru ve kanallar ile vana gibi tesisat elemanları yalıtılmış mı?

MEVCUT BİNANIZA YALITIM YAPTIRIRKEN CEVAP BULMANIZ GEREKEN SORULARI ŞÖYLE SIRALAYABİLİRİZ

● Binada yapılacak ısı yalıtım uygulamalar binalarda ısı yalıtım kuralları standardı, binalarda enerji performans yönetmeliği ve binaların yangından korunması hakkında yönetmeliğe uygun olarak yapılıyor mu?

● Kullanılacak ısı yalıtım malzemesinin etiketinde CE veya G işareti yer alıyor mu? 

CE veya G işareti ürünlerin mevzuatlarda tanımlanan asgari şartları gösterir. Bu bağlamda ısı yalıtım malzemelerinin CE veya G işareti ile sunulması yasal bir zorunluluktur. CE veya G işareti taşıyan ürünlerin kullanılıp kullanılmayacağını sorunuz. CE veya G işareti ürünün ambalajında bulunan etikette yer alır. CE ve G işareti taşımayan ürünleri almayınız.

● Kullanılan ısı yalıtım malzemelerinin yalıtım değerlerini kontrol ettiniz mi?

Yalıtım yaptırmadan önce size önerilen ısı yalıtım malzemelerinin yalıtım değerleri; size önerilen uygulama kalınlığında elde edeceğiniz tasarrufun miktarını belirler. Malzemenin yalıtım değerini sorunuz. Malzemelerin yalıtım değerleri ürünün ambalajında bulunan etikette yer alır. Bu etikette yer alan ve R sembolü ile gösterilen ısıl direnç değerini kontrol edin. Isıl direnci (R değeri) yüksek olan malzemeler daha fazla tasarruf sağlarlar. Malzeme seçerken mutlaka ısıl direnç değerini sorun ve R değeri daha büyük olan çözümleri tercih edin.

● Dış cephe ısı yalıtım sistemleri (Mantolama) uygulamalarında kullanılan malzemelerin tek bir üretici tarafından paket olarak piyasaya arz edilip edilmediğini öğrendiniz mi?

Dış cephe ısı yalıtım sistemleri, ısı yalıtım levhası, dübel, sıva filesi, ısı yalıtım sistem sıvası ve yapıştırıcısı ile son kat kaplamadan oluşur. Dolayısıyla sistemi oluşturan bileşenlerin birbiri ile uyumlu sağlıklı uygulama için çok önemlidir. Sistem üreticisi firmaların ürün garantisini elde etmek için paket olarak piyasaya sunulan dış cephe ısı yalıtım sistemleri kullanılmalıdır.

Isı yalıtımı, düşük ısı geçirgenliğine sahip özel ısı yalıtım malzemelerinin; evlerimizin çatı, döşeme, duvar ve tesisatlarına tekniğine uygun olarak uygulanmasıyla yapılır. Ayrıca, pencerelerde ısı yalıtımı, özel kaplamalı (Low-E veya Solar Low-E) camlar ile üretilmiş yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılarak sağlanmaktadır. Isı yalıtımı, sürekli kullanılan binaların öncelikle dışından, eğer mümkün değilse içinden uygulanabilir. Kesintili ısıtma ve soğutmanın yapıldığı binalarda ise ısı yalıtımı, kullanım amacına göre içerden veya dışarıdan yapılabilir.

Isı yalıtımının binanın yapım aşamasındaki maliyeti, bina maliyetinin %1’i ile %3’ü arasındadır. İnşaat aşamasında ısı yalıtımı yapılmış bir binada; düşük kapasiteli kazan, klima, küçük radyatör ve tesisat kullanılacağı için, işletme maliyetlerinin yanı sıra ilk yatırım maliyetleri de azalacaktır. Bu halde yalıtım maliyetten öte daha ilk yatırımda tasarruf sağlayacaktır.

Isı yalıtım için yapacağınız yatırım, yapınızın özelliklerine göre sağlanan enerji tasarrufu ile 2-5 içinde kendini geri öder.

Binalarda yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları için gereken süren; yapının ihtiyaçları, büyüklüğü ve yalıtım uygulamasında çalışacak kişi sayısıyla ilişkili olarak belirlenir. Bu süre binanıza yalıtım yaptırmak için görüşeceğiniz uygulayıcı firmalar ile yapılan sözleşmede belirtilmelidir.

Uygulama hatalarının, zaman kaybına neden olmaması için her aşamada üreticilerin tavsiyelerine uyulmalıdır.

2 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanununun 42. Maddesine atıfta bulunarak; “Kat maliklerinden birinin isteği üzerine ısı yalıtımı, kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karar üzerine yapılır” şeklinde bir düzenlemenin yapılması öngörülmüştür.

● Yeni binalarda olduğu gibi tadilatlarda da ısı yalıtımı kurallarına uyulması zorunludur.

5 Aralık 2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” uyarınca yeni yapılacak binalar ve mevcut binaların tamamına veya bağımsız bölümlerinde yapılacak olan esaslı tamir, tadil ve eklemelerdeki uygulama yapılacak bölümler TS 825 “Binalarda Isı Yalıtımı Kuralları” standardına göre yalıtılmalıdır. Mevcut binalarda yapılacak tadilatlarda enerji verimliliği kötüleştirilemez.

● Binalarda Enerji Kimlik Belgesi uygulamaya geçilmiştir.

Yeni yapılacak binalarda ve 2020 yılına kadar tüm mevcut bina stoğunda; binaların görünür yerlerinde, tüketilen enerji miktarını, küresel ısınma ve iklim değişikliğine neden olan sera gazı salımı miktarını gösteren Enerji Kimlik Belgesi asılması zorunludur. Bu belge sayesinde satın alacağınız veya kiralayacağınız binaların enerji verimliliğine bağlı olarak yakıt ve elektrik faturaları ile çevreye olan etkilerini görebilirsiniz.

Ülkemiz, belirli enerji kaynakları açısından önemli bir potansiyele sahip olmakla birlikte, enerji üretimi açısından yeterli seviyede değildir. Türkiye, bugün ihtiyacı olan enerjinin yaklaşık %75’ini ithal etmektedir. Hesaplamalar, tüm binaların standart ve yönetmeliklere uygun olarak yalıtılması durumunda, ülkemizin yılda yaklaşık 10 milyar TL tasarruf yapılabileceğini göstermiştir.

Bu çerçevede, enerjide dışa bağımlılığımızın azalması, ekonominin canlanması, istihdamın artması, üretim ve uygulama ile birlikte artacak vergi gelirleri önemli  faydalar arasındadır.

Bu tasarrufun eğitim, sağlık vb. zorunlu ihtiyaçlarımıza aktarılacağını göz önüne aldığımızda, yalıtımın toplumsal refahımız için önemli katkılarının olacağı bir gerçektir.

Dünyada üretilen toplam enerjinin %25’i sanayi üretiminde, %25’i motorlu taşıtların kullanımında, %50’si ise binalarda tüketilmektedir. Bu oranlardan da anlaşılacağı üzere, binalardaki tüketim miktarı, üretilen toplam enerji miktarının yarısı kadar bir büyüklüğü ifade etmektedir. Binalarda tüketilen enerji miktarının çok büyük bir bölümünün binalarımızın ısıtılmasında ve soğutulmasında kullanıldığını biliyoruz. Enerjinin verimli kullanımı, olumsuz çevresel etkilerin önlenmesi sürecinde ciddi katkılar sağlanmaktadır.

Dünyanın ısınması kutuplardaki buzulların erimesine ve iklim değişikliklerine yol açmakta, buna bağlı olarak doğal hayat giderek yok olmaktadır. Isı yalıtımı, binaların daha az yakıtla ısıtılmasını ve soğutulmasını sağlayacağından, atmosfere yayılan karbondioksit (CO₂), kükürtdioksit (SO₂) gibi sera gazları azalır. Böylece atmosferde oluşan sera etkisi, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunur.

Kullanım amacı ve şekline göre değişmekle birlikte yapılarınızı korumak için dışarıdan ısı yalıtımı uygulamaları tercih edilmelidir. Ayrıca cephenin tümü yalıtım malzemeleri ile korunduğundan ısı köprüleri meydana gelmez. Buna karşılık, kısa sürede ısıtma ve soğutmanın zaruri olduğu yada dışarıdan uygulama yapılamayacak durumdaki yerlerde ise içten yalıtım tercih edilmelidir.

● Binamız özellikle kuzey tarafından soğuk alıyor. Sadece kuzey cephesine yalıtım yaptırmamız yeterli olur mu?

Yalıtım uygulamaları mutlaka binanın tümüne kesintisiz olarak uygulanmalıdır. Sadece tek cephede yapılan yalıtım uygulamaları neticesinde ısı köprüleri oluşacak ve yalıtımın yapılmadığı diğer cephelerde ısı kayıpları devam edecektir. Bu nedenle tüm yapı bileşenlerinde (çatı, duvar, döşeme, çıkma, cam ve doğrama) yalıtım yapılmalıdır.

● Yalıtım yaptırdım neden ısınamıyorum?

Yalıtım malzemeleri binaların ısı kayıplarını önlemek ve ısıtma soğutma sistemlerine destek olmak için uygulanır. Tek başına binanın ısıtılmasına veya soğutulmasına katkı vermez.

● Binamız dışarıdan su alıyor, yüzeye sıva veya zift sürerek kalıcı bir çözüm elde edebilirmiyiz?

Öncelikle duvarınızda su bulunmasına neden olan etkenlerin araştırılması ve bunlara karşı önlem alınması gerekir. Duvarınızda gözle görülür derin bir çatlak veya boşluk yoksa ve iç yüzeyinde sıva kabarmaları, siyah lekeler, küf ve benzeri oluşumlar varsa, bu, binanızda ısı yalıtımı olmadığını gösterir. Bu durumda, öncelikle dıştan veya içten ısı yalıtımı yapılarak sorun çözülmelidir. Sadece yağışlı günlerde dışarıdan su sızdırmaz malzemeler kullanılarak tamir edilmelidir. Yüzeye kesinlikle zift sürülmemelidir.

● Boya, sıva gibi malzemeler ile ısı yalıtımı yapılabilir mi?

Hayır yapılmaz. Boya, sıva gibi pratikte çok düşük kalınlıklarda uygulanan malzemelerle mevzuatlara uygun olarak ısı yalıtımı sağlanamaz. Yalıtım kalınlığı TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardına göre uygun olmalıdır.

● Binamızın duvarları gaz beton, tuğla duvar veya bims blok gibi malzemelerle örülmüşse ayrıca ısı yalıtımı yaptırmamıza gerek var mı?

Gaz beton, her türden tuğla ve bimsblok, birer yapı malzemesi olup ısı yalıtım malzemesi değildir. Bina hangi malzemeden yapılmış olursa olsun, kolon ve kirişler dahil olmak üzere tüm cepheler, çatı ve döşemeler TS 825’deki koşulları sağlamalıdır. Genelde ekonomik ve uygulanabilir çözümler; ısı yalıtım malzemeleri ile sağlanır. Pencerelerde özel kaplamalı (Low-E / Solar Low-E) camlarla üretilmiş yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır. Böylece standart yalıtım cam ünitesine göre %50, tek cama göre ise %80 oranında ısı kayıpları azaltılmış olur.

● Dış cephemde cam mozaik, PVC, alüminyum vb. kaplama malzemeleri yaptırırsam ısı yalıtımı yaptırmama gerek kalır mı?

Dış cephe kaplamaları ısı yalıtımı sağlamazlar. Genel hatları ile bu malzemeler isteğe bağlı olarak cephenin dış görünüşünü oluşturur ve kimi durumlarda insanların erişebilecekleri yüksekliklerde darbelere karşı mukavemet sağlar. Binalarda enerji verimliliği, bu kaplamaların arka tarafında bulunan ısı yalıtım malzemeleri ile sağlanır.

● Isı yalıtım malzemeleri nelerdir?

Isı yalıtım malzemeleri, ısı kayıp ve ısı kazançlarının azaltılmasında kullanılan, hafif ve ısı geçişine karşı yüksek direnç gösteren özel malzemelerdir. Ülkemizde yaygın olarak;

● Duvar, döşeme ve çatılarda; camyünü, taşyünü, ekspande polistiren köpüğü (EPS), ekstrüde polistiren köpüğü (XPS), poliüretan köpüğü ve ahşapyünü,

● Pencerelerde; Low-E kaplamalı cam içeren ısı yalıtım performansı yüksek yalıtım camları veya Solar Low-E kaplamalı cam içeren ısı ve güneş kontrol performansı yüksek yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar,

● Hava kanalları, borular, vanalar gibi tesisat elemanlarında; camyünü, taşyünü, polietilen köpüğü, elastomerik kauçuk köpüğü, poliolefin köpüğü ve poliüretan köpüğü gibi ısı yalıtım malzemeleri kullanılır.

● Tesisatlarda ısı yalıtımı yaptırmak gereklimidir?

Tesisatta ısı yalıtımı; enerji tasarrufu sağlanması, yoğuşma, korozyonun (paslanma) önlenmesine bağlı olarak tesisat ömrünün uzaması açısından gereklidir.

● Cam kalınlığı arttırılarak ısı yalıtımı sağlanabilir mi?

Cam kalınlığının arttırılmasının ısı yalıtımına katkısı yoktur ve bu yolla ısı yalıtımı sağlamak mümkün değildir. Camla ısı yalıtımında ilk çözüm, yalıtım camıdır (çift cam ). Low-E / Solar Low-E kaplamalı cam içeren yalıtım camları ile ısı yalıtımı iki kat arttırılabilir. Daha etkin ısı yalıtımı için Low-E kaplamalı cam içeren ısı yalıtım performansı yüksek yalıtım camları kullanılmalıdır. Low-E kaplamalı cam içeren yalıtım camı ile tek cama göre %80, standart yalıtım camına göre %50 oranında daha iyi bir ısı yalıtımı elde edilmektedir. Yazın soğutulan binalarda klima yüklerini hafifletmek, soğutma amacıyla tüketilen enerjiyi azaltmak ve soğutucu kapasitesini düşürmek için Solar Low-E kaplamalı cam içeren ısı ve güneş kontrol performansı yüksek yalıtım camları kullanılmalıdır. Solar Low-E kaplamalı cam içeren yalıtım camları Low-E kaplamalı cam içeren yalıtım camının ısı yalıtım özelliklerine ilaveten yazın soğutma giderlerinden %40 tasarruf sağlamaktadır.

● Mevcut doğramayı değiştirmeden ısı yalıtımı uygulaması için camlar değiştirilebilir mi?

Evet, aynı doğramada Low-E veya Solar Low-E kaplamalı cam içeren yalıtım camı üniteleri kullanılabilir.

● Sıcak bir bölgede yaşıyoruz. Isı yalıtımı yaptırmalımıyız?

Isı yalıtımı kışın ısınmak yazın serinlemek için harcadığımız enerji ve yakıttan tasarruf sağlar, konforlu bir yaşam ortamı oluşturur. Bir binanın soğutulması, ısıtılmasından daha fazla enerji gerektirdiği için sıcak iklim bölgelerinde de mutlaka ısı yalıtımı yapılmalıdır. Pencerelerde yazın güneşten gelen ısıyı standart yalıtım camına göre %40 azaltan Solar Low-E kaplamalı cam içeren ısı ve güneş kontrol performansı yüksek yalıtım camları kullanılmalıdır.

● Isı yalıtımını kendi başıma yada tanıdık ustalar vasıtasıyla uygulayabilirmiyim?

Binanız mutlaka uzmanlarca incelenmeli ve sorununuzun çözümüne yönelik olarak yapılacak ısı yalıtım uygulamaları, konusunda bilgi birikimi olan yalıtım firmalarınca yapılmalıdır. Uygulamayı yapacak olan ustaların Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olması da gerekmektedir.

● Binanın dış cephesine yapılan ısı yalıtımı uygulamaları binaya aşırı yük getirir mi? Dübelleme binaya zarar verir mi?

Dış cepheye yapılan ısı yalıtım uygulamaları binaya ortalama 10-15 kg gibi çok düşük sayılabilecek bir yük getirir. Bina inşasında hesaba katılan ölü yükler açısından bu düşük ağırlıklar son derece güvenlidir. Öyle ki ısı yalıtımının binaya getireceği ek yük deprem hesaplarında dikkate alınmayacak kadar azdır. Dübelleme esnasında kolon ve kirişlere açılan delikler deprem güvenliği açısından bir zaafa neden olmamaktadır.